Tarih boyunca kad?n olmak, do?umdan itibaren toplumlar taraf?ndan atanan baz? ‘sorumluluklar?’ s?rtlamay? gerektirmi?tir. 30. ya??m?z? kutlad???m?z bu özel say?m?zda, Marie Claire’in farkl? edisyonlar?ndan kendi ülkelerinde kad?n olman?n 30 y?lda geçirdi?i de?i?imi anlatmalar?n? istedik.
GALATEIA LASKARAKI
Genel Yay?n YönetmeniMARIE CLAIRE YUNAN?STAN
Aral?k ay?nda Marie Claire Yunanistan olarak biz de 30. ya??m?z? kutlayaca??z. Anla??lan kom?u ülkemizdeki kad?nlarla ayn? deneyimi ya??yoruz. Sizler de kad?n haklar?n? koruyan ve bunlara sayg? duyan; bast?rmak yerine, güzellik ve modayla güçlendiren bu kad?n dergisinin tad?n? ç?kar?yorsunuz. Bu ay 30 y?ll?k ar?ivlere bakt???mda, ülkenin yak?n tarihine ?ahitlik ediyorum. Marie Claire, 1988’de Yunanistan’da yay?nlanmaya ba?lad???nda ben 14 ya??ndayd?m. O zamandan beri ülke olarak ya?am kalitemizi iyile?tirdik, daha iyi altyap? kurduk, Euro para birimine geçtik ve 2004’te eve dönü? yapan Olimpiyat Oyunlar?’na ev sahipli?i yapt?k. Elbette 2010 y?l?nda ülkemizi sarsan ve hâlâ devam eden ekonomik krizi ya?ad???m?z?, hayatlar?m?z? nas?l de?i?tirdi?ini ve GSY?H’n?n (gayri safi yurt içi has?lat) yüzde 25’ini kaybetti?imiz gerçe?ini asla unutmamal?y?z.
Bu ne zaman iyile?ece?ini bilmedi?imiz bir kriz. Y?llar boyunca, özellikle d?? politikam?zda gerçekle?en en iyi geli?melerden biri, Türkiye ile ili?kilerimizde büyük bir ilerleme kaydedilmesiydi. Turizm olarak sürekli birbirimize destek olduk. Do?um günümüz kutlu olsun!
ANNA BURASHOVA
MARIE CLAIRE RUSYA Genel Yay?n Yönetmeni
30 y?l önce 13 ya??ndayd?m. Henüz baz? ?eylerle ba?a ç?kmaya çal??an bir ergen bile de?ildim. Dünya ve onun de?i?imleri o kadar kuvvetliydi ki, hislerim haf?zamda bir iz b?rakmad?. ?lk parlak rujlar? (son modaya çok uygun), saç stillerini (Sovyet stili olmayan), kasetçalar?m?zdan yükselen yeni müzi?i unutmam. Jenerasyonumuzun ilk kad?n cinsellik manifestosu olarak hat?rlad??? ve o günden beri cinselliklerini daha özgürce ke?fettikleri ‘9 Buçuk Hafta’ filmini hat?rl?yorum. Marie Claire’in Türkiye’ye gelmesiyle, Rus k?zlar?n?n hayat?nda ortaya ç?kan aç?k fikirlilik ve ki?isel seçim özgürlü?ü gibi temel kavramlar ayn? tarihlere denk geliyor. 30 y?l boyunca hayatta kalmak için çal??t?k. Kenarda kalan hayat, art?k bizi tatmin etmiyor.
Kad?nlar i? imparatorluklar? kuruyor, ba?kanl?k seçimlerine kat?l?yor ve otuzlu ya?lar?ndan önce daha olgun erkek meslekta?lar?yla e?it oylar al?yor. In Vitro Fertilization’?n yard?m?yla ili?kiye girmeden çocuk do?uruyorlar (IVF bir sperm bankas?). Dünyan?n zorlu olmas?na ve bizi daha h?zl? çal??t?rmas?na ra?men, yapt???m?z bu ko?unun kolayla?mas? bir mucize. Rus kad?nlar?, ‘ne yapmalar? gerekti?i’ ve ‘yapmalar?na izin verilmeyen ?eyler’ konusunda çok fazla önyarg?lara maruz kald?. Ve sonunda kenarda olmaktan vazgeçtik. Tebrikler!
BONNIE YANG
MARIE CLAIRE TAYVAN Genel Yay?n Yönetmeni
30 y?l önce Tayvanl? kad?nlar televizyon ?ovlar? ve filmlerden etkilenmi?ti. Farrah (Fawcett) saç stiliyle abart?l? ?spanyol paça jean’ler giyiyor; oyuncular ve müzisyenlerin görünümlerini kopyal?yorlard?. 80’li y?llarda vatkalar, skinny jean’ler ve elektronik müzik dünyaya hâkim oldu. Ve 90’l? y?llarda internet ve cep telefonu daha popüler ve ula??labilir hâle geldi?inde, herkes söz hakk?na sahip oldu. Hip hop, pop müzik, punk, grunge, çok kültürlü, ba??ms?z medya ve yeralt? müzi?i modaya daha fazla ses ve imkân getirdi. Bol jean pantolon ve tasma kolyeler, k?sa kazaklar veya sportif bir görünüm… Kad?nlar bedenlerinden daha çok haberdar oldu. ?li?kilerinde, birlikteliklerinde kendi istek ve ihtiyaçlar?n? kar??lamaya yönelik olmaya ba?lad?lar.
2000’den sonra Google, YouTube, Instagram ve Facebook geldi ve bu dijital platformlar bak?? aç?m?z? tamamen de?i?tirdi. OOTD (outfit of the day), ‘YouTuber’lar, anl?k görüntüler, seyahat blog yazarlar? ve Instagram hikâyeleri… Bu imgelere ve izlenimlere daha kolay ve s?k ula??yoruz. Bu durum, tüm bunlar?n neredeyse gerçek hayat oldu?una inand?r?yor. Filtreli ya?am tarzlar?n? takip ediyoruz. Ancak bu sosyal medya platformlar? iki kutuplu bipolar etkilere neden oluyor; yaln?zl?k ve ‘yaln?z de?ilsiniz’ hissi… Gerçekten de insanlar aras?ndaki haber ak???na, bildirimlere bakarak mesafeler daral?yor. Ayn? zamanda birbirimizle geçmi?te oldu?u gibi ‘gerçekten’ konu?mad???m?z için bu durum yaln?zl??? da beraberinde getiriyor. Yine de, kolektif bir bilinç de uyan?yor. Dünyaya kar?? kendini ifade etme hakk?, #MeToo kampanyas? sayesinde gerçekle?iyor. Bu özgür dönemi bir f?rsat olarak görmeyi tercih ediyoruz.
LENKA ZAJÍCOVÁ
MARIE CLAIRE ÇEK CUMHUR?YET? Genel Yay?n Yönetmeni
Son 30 y?lda Çek Cumhuriyeti büyük bir de?i?im geçirdi. Komünizmin çökü?ünden hemen sonrayd?. Küçük bir çocuk oldu?umu ve bir ?eylere eri?imin çok s?n?rl? oldu?unu hat?rl?yorum. Çekoslovakya’y? terk etmemize asla izin verilmedi. Marketler ve giyim ma?azalar? neredeyse bo?tu. Bütün çocuklu?um boyunca bir ?eyler için s?rada bekledi?imi hat?rl?yorum. Bazen bir ma?azada bilinçsizce s?raya girerdik çünkü satt?klar? her ne ise almak isterdik. Kalitesiz malzemeler, basit bir stil… Hiçbir yarat?c? ifade yok. Ayn? k?yafetler, ayn? güzellik ürünleri… ?ki çe?it ?ampuan, bir saç kremi varken, neredeyse hiç makyaj malzemesi yoktu. Bu noktada kad?nlar çok yarat?c?yd?. Maskara için siyah ayakkab? cilas? kullan?yorlard?.
Sa?l?ks?z ve elbette ya?mura dayan?ks?zd?. Saçlar?n? boyamak isteyen ya?l? kad?nlar?n sadece mor saç rengine eri?imleri vard?. Muz gibi meyveler sadece bir Noel ikram?yd?. T?p alan?nda da büyük bir de?i?iklik oldu. Bir mahkeme kuruldu ve kürtaj yapt?rmak isteyen kad?nlar için bunun bir seçenek olup olmad???na karar verdi. Tabii ki, do?um kontrolüne eri?im yoktu. ??te bütün bunlar 90’lar?n ba??nda de?i?ti.
KAYLA WEBLEY ADLER
MARIE CLAIRE AMER?KA K?demli Konular Editörü
Son 30 y?l, Amerikal? kad?nlar için ola?anüstü geçti. 1980’lerde kad?nlar, siyasal iktidarlar? için çaba gösterdi. Tarihte ilk defa erkeklere oranla daha fazla oy kulland?lar. Anita Hill’in 1991’de senatoda tümü erkeklerden olu?an bir komite önünde ifade vermesinin ard?ndan, kad?nlar?n politik görü?lerini dile getirmek için yeterli alan olmad??? anla??ld?. Bu yüzden senatoda da yer almak istediler.
1992 y?l?nda Amerika Birle?ik Devletleri Senatosu’na dört kad?n seçildi ve bu ‘kad?n y?l?’ olarak tarihe geçti. Ayn? y?l, Yüksek Mahkeme’nin ‘Planned Parenthood v. Casey’ olarak bilinen karar?yla kürtaj hakk? onaylad?. First Lady Hillary Clinton, Birle?mi? Milletler Kad?n Dördüncü Dünya Konferans?’nda; “?nsan haklar?, kad?n haklar?d?r ve kad?n haklar?, insan haklar?d?r” diyerek güçlü bir konu?ma yapt?. Daha fazla kad?n?n çal??mas?na izin verildi. Bugün i? gücünde neredeyse e?it say?da kad?n ve erkek yer al?yor. Üniversite mezunu kad?nlar?n oran? art?k erkeklerinkinden fazla. Kad?n?n kazanc? aile gelirinin daha büyük bir bölümünü olu?turuyor. Bu ba?ar?lar, 2007’deki ilk kad?n Beyaz Saray Sözcüsü, 2008 y?l?nda ABD ordusunun ilk dört y?ld?zl? kad?n generali ve 2016’da cumhurba?kanl???n?n ilk kad?n aday? da dâhil olmak üzere, birçok yeni dönüm noktalar? için zemin haz?rlad?. Ba?kan Donald Trump’?n seçimi kazanmas? hâlâ yapacak i?imiz oldu?unu gösteriyor. ABD tarihinin en büyük protestosu olan Women’s March, kad?nlar?n haklar?n? savunabildi?ini ve güçlü sesleri oldu?unu fazlas?yla gösterdi.
KRISZTINA LASZLO
MARIE CLAIRE MACAR?STAN Genel Yay?n Yönetmeni
Neredeyse 30 y?l önce ülkemizde tüm siyasi sistem de?i?ti. S?n?rlar?m?z aç?ld?. Demokrasi sayesinde halk?m?z, ülkemiz liderleri hakk?nda karar verme hakk?na sahip oldu. Seyahat etme ?ans?m?z do?du?undan büyük ?irketler ve markalar ülkemize geldi. Son y?llarda daha fazla kad?n i? ve bilim alan?nda ba?ar?ya ula?t?.
Üzücü olan politik alanda, hâlâ çok az kad?n liderin var olmas?. Marie Claire Macaristan ise 11 ya??nda. Kas?m ay?nda moda etkinli?imiz Marie Claire Fashion Days’in Budape?te’de onuncu y?l?n? kutlayaca??z. Bu etkinlikte, Macaristan ve uluslararas? alanda son 30 y?lda ba?ar?lara imza atan Macar tasar?mc?lar? destekliyoruz.
FARAH KREIDIEH
MARIE CLAIRE ORTA DO?U Genel Yay?n Yönetmeni
‘Göz aç?p kapay?ncaya kadar’ özellikle Araplar taraf?ndan, zaman?n h?zl? geçti?i, beklemenin az ac? çekerek gerçekle?ti?ini belirten çok popüler bir deyimdir. 1988’den bu yana, 30 y?l göz aç?p kapayana kadar geçti. Ancak, son 30 y?lda özellikle Körfez Arap Ülkeleri ?? Birli?i Konseyi içinde gerçekle?en olumlu de?i?imlerle birlikte, Arap dünyas? geleneksel k?s?tlamalar?n ötesine geçti. Bu da kad?nlar?, toplumda daha fazla rol almalar? konusunda te?vik etti. Peki, göz aç?p kapay?ncaya kadar neler oldu? E?itim daha büyük bir önem kazand?. May?s 2011’de kad?nlar için Princess Nourah Bint Abdulrahman Üniversitesi aç?ld?. Katar’da ilk bölge savc?s? Mariam Abdullah Al Jaber, ilk kad?n yarg?ç olarak Sheikha Maha Mansour Salman Jassem Al Thani atand?. 2006’da Bahreyn’de ilk kad?n yarg?ç olarak Mona Jassem Al Kawari göreve geldi.
Haziran 2018’de kad?n sürücülere yönelik yasak kald?r?ld?ktan sonra, ilk kad?n atlet yar??mak için Londra’ya gitti. Dubai, Cidde ve Beyrut ilk moda haftalar?n? yapt?. Kad?nlar siyah çar?aflardan, renkli bask?lara ve nak??lara geçti. Arap kad?nlar?, Bat?’daki kad?nlardan daha çok makyaja ve güzellik konular?na hevesliydi. Do?all??? ve e?siz Arap özelliklerini kucaklad?lar. Bir kelebe?in evrimi gibi güçlenen Arap kad?nlar?n? takipte kal?n.
KATE THOMPSON
MARIE CLAIRE ?NG?LTERE Pazarlama ve Etkinlik Direktörü
30 ya??m? anneminkiyle kar??la?t?rd???mda, özellikle toplumsal cinsiyet e?itli?i aç?s?ndan iki jenerasyon aras?nda bile çok fazla de?i?iklikler oldu?unu görüyorum. Annem 30 y?l önceki ço?u kad?n gibi dört çocu?a bakmak için i?inden vazgeçmi?. Y ku?a??ndan olsam da kal?pla?m?? etiketlere merakl? de?ilim. 40 ya??na kadar ev, e? ve çocuk gibi ?eyleri elde etmek için çok fazla bask? alt?nday?z. Londra’da ya?amak çok pahal?. Sosyal medyada da mükemmelli?in foto?raflar? maddi olarak bunalt?c? olabiliyor. Bir arkada??mla küçük bir daireyi payla??yorum, ama henüz Londra ya?am tarz?mdan vazgeçmeye de haz?r de?ilim.
Avrupa Birli?i’nden ayr?ld???m?z? ö?rendi?im sabah, bir endüstri etkinli?ine ev sahipli?i yapt?m. Herkes ?oktayd?. Dünyan?n sonu gelmi? gibi hissettim. Birçok Londral? gibi ben de bir balonun içinde ya?ad???m? fark ettim. Art?k gelece?imin ne olaca??ndan emin de?ilim.
AZZA AR?F
MARIE CLAIRE MALEZYA Editörü
Özellikle son y?llarda hükümetin de?i?mesiyle birlikte kad?nlar için birçok geli?me oldu. Ba?bakan Wan Azizah Wan Ismail, kad?n haklar?n?n geli?mesi konusunu kendine görev edinen Malezya’n?n en güçlü kad?n politikac?s? konumunda.
Geçti?imiz 30 y?l boyunca kad?n aktivistler hukuk ve politika reformlar? konusunda faaliyetlerde bulundu. Aile ?çi ?iddet Hareketi 1994, E?it Koruma, anayasal güvence ve cinsiyet e?itli?i gibi birçok önemli geli?me ya?and?. Moda ve güzellik konusunda da önemli birçok geli?me. Biz de Marie Claire Malezya olarak, yerel sanatç? ve tasar?mc?lar? her zaman desteklemeye devam ediyoruz.