Doğru duydunuz, “Girlboss”lar dinlenmek istiyor. Vişne suyu ve magnezyumlu “Sleepy Girl” mocktail tariflerinden estetik uyku rutinlerine kadar uzanan bu yeni internet fenomeni, yalnızca geçici bir sosyal medya akımı değil. Aynı zamanda kadınların üretkenlik baskısı, bakım yükü ve haksızlıkların oluşturduğu psikolojik yorgunlukla olan tarihsel hesaplaşmasına dair güçlü bir kültürel hareket.
İçindekiler
Girlboss kültüründen Girl-resting’e: Kapitalist feminizme tepki
İlk kez 2010’larda popüler olan “girlboss” kültürü, feminizmi bireysel kariyer başarısıyla özdeşleştiriyor, kadınlara “daha çok çalış, daha yükseğe tırman” mesajı veriyordu. Bu anlayış, çoğu zaman kadınları yapısal eşitsizlikleri görmeden kendi yorgunluklarından suçlu hissetmeye itiyordu. Sleepy Girl fenomeni ise bu koşuşturma kültürüne karşı kolektif bir itiraz niteliği taşıyor. TikTok’ta yayılan içeriklerde, kadınlar artık sürekli güçlü, motive ve verimli olmak zorunda olmadıklarını söylüyorlar. Dinlenmek, yalnızca kişisel bir tercih değil; sistemin taleplerine karşı sessiz bir direniş haline geliyor. Uykucu kızlar, tüm baskılar karşısında dinlenmeyi de hak ettiklerine karar veriyor.
Tarih boyunca kadın bedenine “pasiflik” atfedilmek istendi. Charlotte Perkins Gillman’ın “The Yellow Wallpaper” hikayesinde de geçen ve kadınların ev içinde sessizleştirilmesi için uygulanan tıbbi dinlenme kürleri bu amaca hizmet eden etik hatalardan yalnızca bir tanesi. Günümüzdeyse “Sleepy Girl” trendi, bu pasiflik fikrini ters yüz ederek, ona tepki göstererek sahipleniyor. Ama bu kez, bir zayıflık değil; kadınların bedenlerini yoran dayatmalara bir sınır koyma biçimi olarak. Artık uyumak ya da hiçbir şey yapmamak politik bir hak olarak yeniden tanımlanıyor.
Duygusal emek, görünmez yükler ve tükenmişlik
Kadınların sadece fiziksel değil, duygusal anlamda da daha fazla emek sarf ettiği uzun zamandır biliniyor. İş yerinde, evde, sosyal ilişkilerde… Herkesin duygusunu düzenlemeye çalışan, ortamı yumuşatmaya çalışan, anlayışlı olmaya çalışan kadın figürü beklentisi, toplumun onlar üzerine yüklediği görünmeyen bir ek mesai. “Sleepy Girl” bu tükenmişliği görünür kılıyor. TikTok videolarında “Bugün hiçbir şey yapmadım ve bu da yeterliydi” diyen kadınlar, kolektif bir yorgunluk halini dile getiriyorlar. Ve bu, aslında bir tür kültürel farkındalık yaratıyor.
“Sleepy girl” fenomenine destek olan yan akımlar
Estetik uyku rutinlerinin arkasında ise çok daha net bir mesaj var: Bu sadece özbakım değil, bir çeşit politik pozisyon. “Tembel kız işi” (Lazy Girl Job), “Bed rotting” gibi yan akımlarla birlikte Sleepy Girl, kadınların iş hayatında ve günlük yaşamda sınır çizmeye dair artan ihtiyacını yansıtıyor. Başarı kadınlara kendilerini kanıtlamaları gerektiği fikri eşliğinde terfi almakla ölçülmüyor; huzur, denge, ruh sağlığı ve kapitalist sistemi rahatsız edecek dinlenme ritüelleri öncelikler arasında. Bu sayede sosyal medya, feminist bilincin mizah ve samimiyetle yayıldığı yeni bir alan haline geliyor.
Popüler “Black cat energy” söylemi de Sleepy Girl trendinin esprili bir karşılığı gibi düşünülebilir. Nasıl ki kediler günlerini uyuyarak, kendi alanlarında sessizce dinlenerek geçirir ama yine de tüm varlıklarıyla ortamın hakimi olurlarsa, bu trend de benzer bir tavır taşıyor: ortadan kaybolmak, görünmez olmak, üretmemek… Ama tüm bunları bilinçli bir şekilde yapmak. Kediler tembel değil; sadece kime, ne zaman, nasıl tepki vereceğini seçen, kendine cömertçe zaman ayıran varlıklar. Bir anda ortaya çıkıp tüm ilgiyi üzerlerine çekebilirler; sonra hiçbir açıklama yapmadan saatlerce kaybolabilirler. Sleepy Girl de tam olarak bu enerjiyle besleniyor: sessizlik, yavaşlık, görünmeme hali burada zayıflık değil, bir güç gösterisi.
2010’larda feminizm kadınları evin dışına, üretime çağırmıştı. Ancak modern feminizm artık “üretmek” kavramını yeniden sorguluyor. Kariyer hedefleri, zaman yönetimi ve özbakım arasındaki çizgiyi yeniden tanımlıyorlar. Yani, Audre Lorde’un “kendime bakmam bir savaş biçimi” sözü, Sleepy Girl trendinde hayat buluyor. Sleepy Girl, tembellik değil. Yalnızca bir yorgunluk halini inkar etmek yerine görünür kılan bir uyanma çağrısı -ya da uyku.
Kapak: @emmachamberlain
İlginizi çekebilecek bir diğer yazı >>>>> TikTok’un uykusuzluğa çaresi: “Sleepy Girl Mocktail”