2025’de kadınlar hala dünyanın her yerinde neredeyse her çalışma alanında aynı işi yaptıkları erkeklerden daha az para kazanıyor. Kadın mücadelesinin yıllardır gündeminde olan ücret eşitsizliğini en yoğun hissettiğimiz alanlardan biri ise dudak uçuklatan paraların konuşulduğu sporcu maaşları.
Women’s National Basketball Association yani WNBA Amerika’nın kadın basketbol ligi, işleyişi ise NBA ile birebir aynı. Basketbolcular üniversite liginde forma giydikten sonra “draft” yani seçim gecesinde ligdeki takımlardan biri tarafından seçiliyor ve bir “rookie” yani çaylak olarak sezona başlıyor.
Tek bir farkla, ligdeki ortalama bir kadın basketbolcu aynı işi yaptığı bir erkeğin neredeyse yüz kat aşağısında para kazanıyor.
WNBA, geçtiğimiz yıllara kadar basketbolun bir “erkek” sporu olarak görülmesi sebebiyle mizojinist izleyici kitlesinin neredeyse alay konusu olmuş bir lig. Reytinglerinin düşük olması sebebiyle sponsorluk ve reklam anlaşması alamıyor, bu yüzden de her yıl zarar ediyor.
İçindekiler
Caitlin Clark Etkisi
Caitlin Clark için kadın basketbolunun prensesi demek sanıyorum ki yanlış olmaz. Caitlin üniversite liginde Iowa’da oynadığı ilk sezondan beri basketbol seven herkesin ilgisini çekmeyi başarmış bir yıldız oyuncu, ligin belki de yıllardır gördüğü en büyük yetenek. Tüm bunların yanında, mizojinist basketbol izleyicisinin “bir erkek kadar” yetenekli gördüğü ve bu yüzden “izlemeye değer bulduğu” sayılı kadınlardan. Caitlin’in Chicago Sky’ın yıldız oyuncusu Angel Reese ile olan rekabeti ise ligin en medyatik olaylarından.
Caitlin’in Iowa Hawkeyes’deki son sezonunda oynadığı final maçı ligin şu ana kadar en çok izlenmiş maçı olarak tarihe geçerken Indiana Fever tarafından “draft” edildiği seçme günü ise ligin en çok izlenen draft gecesi. Caitlin’in ligdeki ilk yılı aynı zamanda oynadığı takım olan Indiana Fever’ın ev maçlarında en çok izlendiği yıl iken, Indiana Fever’ın Chicago Sky ile oynadığı final maçı WNBA’nin son 25 yılda en çok izlendiği maç oldu.
Spor eleştirmenlerine kalırsa, tek başına Caitlin Clark’in varlığı, WNBA’nin izlenmesi dramatik bir şekilde arttırdı. WNBA ligi, geçtiğimiz senelere göre çok daha fazla ilgi görüyor, çok daha fazla bilet satıyor, çok daha fazla yıldız oyuncu çıkarıyor, çok daha fazla reklam anlaşması alıyor – tüm bunlarla beraber doğal olarak çok daha fazla para kazanıp kazandırıyor.
Değişmeyen tek bir şey var: Kadın sporcuların maaşları.
Biraz para konuşalım
WNBA’nin gelirinde son yıllarda hızlı bir artış yaşandı ama bu gelir yükselişi kadın sporcuların maaşına yansımadı.
Son yayınlanan sözleşmelerden elde edebileceğimiz verilere göre veteran bir WNBA sporcusu yıllık ortalama 102 bin dolar maaş alırken NBA’de ilk sezonunu geçiren bir “rookie” aldığı en düşük miktar yıllık 2.7 milyon dolar. Yani ligdeki ilk yılında bir erkek basketbolcu, kadın basketbol liginin en deneyimli oyuncusundan en az yirmi altı kat daha fazla kazanıyor.
Daha somut hale getirmek adına isimler üzerinden gidelim:
WNBA liginin en deneyimli ve en yüksek maaş alan oyuncularından biri olan A’ja Wilson yıllık 234.936 dolar kazanırken 2023’de lige seçilmiş Victor Wembanyama yıllık 12.160,680 dolar kazanıyor. Yani, A’ja çok daha deneyimli olduğu bir erkek meslektaşından elli bir kat daha az para alıyor.
WNBA liginin en önemli oyuncusu Caitlin Clarke yıllık sadece 78.066 dolar alırken, ortalama bir NBA oyuncusu yılda 11.910,649 dolar kazanıyor.
Pay us what you owe us
2025 WNBA All-Star Haftasonu’nda, oyuncular sahaya “Pay Us What You Owe Us” (Bize olan borcunuzu ödeyin) yazılı siyah tişörtlerle çıktılar. Bu protesto; Caitlin Clark, Sabrina Ionescu, Angel Reese gibi yıldızların öncülüğünde ligdeki bütün sporcuların toplantılar sonucu ortaklaşması ile ortaya çıktı. Sporcular izleyiciler tarafından büyük destek alırken, birliktelikleri de spor tarihi için önemli bir örnek oluşturdu.
Oyuncuların talepleri arasında sabit maaş artışı, gelir paylaşım oranlarında artış, seyahat konforu, sezonların genişletilmesi, aile desteği ve altyapı iyileştirmeleri gibi erkek oyuncuların yıllardır sahip olduğu basit düzenlemeler yer alıyor.
Protestolar, sadece NBA maaşları ile eşitlenmek için bir talep değil. Liglerindeki büyümenin adil bir yansımasını istedikleri alternatif bir gelir paylaşım modeli. Talepleri toplu ve bilinçli, sendikaları arkalarında.
Önümüzdeki sezon kadın sporcuların talepleri yerine getirilecek mi yoksa sporcular grev gibi alternatif yöntemlere mi başvurmak zorunda kalacak, hep beraber göreceğiz.
Umuyorum ki, erkek egemen bir sporda var olmak, kendilerine yer açmak için mücadele veren bu yetenekli kadınlar hak ettikleri maaşı alırlar; WNBA oyuncularına borcunu öder, bize de keyifli bir sezonu gönül rahatlığı ile izlemek düşer.
Fotoğraflar: Caitlin Clark @caitlinclark22 / Angel Reese @angelreese5 Indiana Fever @indianafever / Women’s National Basketball Association @thewnbpa
İlginizi çekebilecek bir diğer yazı >>>>> Bir Super Bowl hikayesi: Justin Timberlake ve Janet Jackson